Geneza i istota zarządzania strategicznego

Geneza i istota zarządzania strategicznego

Zarządzanie strategiczne stanowi fundament sukcesu każdej organizacji, zarówno w bardziej niespokojnych czasach, jak i w stabilnych okresach. Jego znaczenie nigdy nie było większe niż dziś, gdy globalizacja, technologiczne rewolucje i zmienne preferencje klientów kształtują rynek. Dlaczego zarządzanie strategiczne jest nieodłącznym elementem sukcesu w biznesie XXI wieku?

Czym jest zarządzanie strategiczne?

Idea zarządzania strategicznego narodziła się stosunkowo niedawno, bo dopiero w latach 50. - 60. ubiegłego wieku. Jej twórcami byli przede wszystkim A.D. Chandler, H.I. Ansoff oraz P. Drucker. Chandler zdefiniował zarządzanie strategiczne jako określanie długookresowych celów, kierunków rozwoju i metod działania przedsiębiorstwa w kontekście alokacji jego zasobów. Z innej perspektywy, zarządzanie strategiczne stanowi proces decyzyjno-informacyjny, który czerpie wsparcie z kluczowych funkcji przedsiębiorstwa, takich jak planowanie, organizacja, motywacja i kontrola. Jego celem jest efektywne rozwiązywanie wyzwań związanych z rozwojem i przetrwaniem organizacji, uwzględniając przy tym wpływ otoczenia.

Intensywny rozwój koncepcji zarządzania strategicznego przypada zwłaszcza na lata 70. -80. XX wieku. Ważnym momentem jest z pewnością ukazanie się pozycji pt. Strategia konkurencji autorstwa Michaela Portera. Zawarł w nim swoją ideę 5 sił konkurencji Portera, która polega ona na doborze strategii dla przedsiębiorstwa przy uwzględnieniu otoczenia konkurencyjnego.

Zarządzanie strategiczne nie ogranicza się wyłącznie do planowania działań na płaszczyźnie teoretycznej, ale również powinno przeistoczyć się w realnie podjęte kroki. Opracowanie, wdrożenie i konsekwentne realizowanie przyjętej z góry strategii pozwala lepiej przygotować się na nadchodzące trudności lub zminimalizować nieuniknione straty.

Co stało za pojawieniem się koncepcji zarządzania strategicznego?

Idea zarządzania strategicznego pojawiła się jako odpowiedź na realną potrzebę stworzenia efektywniejszej strategii zarządzania przedsiębiorstwem. Dotychczasowe metody zakładały, że kluczowe decyzje podejmowane są głównie na podstawie intuicji i posiadanego doświadczenia. Zarządzanie strategiczne odrzuca takie podejście, jako punkt wyjścia traktując analizę danych. Proces podejmowania decyzji opiera się na konkretnych przesłankach i informacjach pozyskanych w obiektywny sposób.

Co odróżnia zarządzanie strategiczne od pozostałych koncepcji zarządzania?

Zarządzanie strategiczne charakteryzuje się kilkoma założeniami, dzięki którym wyróżnia się na tle innych teorii zarządzania, w szczególności pod względem skupienia, podejścia i celów. Chodzi między innymi o takie kwestie jak:

• Skupienie na długoterminowych celach i wizji: Zarządzanie strategiczne skupia się na ustalaniu długoterminowych celów i wizji organizacji. Koncentruje się na tym, jak organizacja osiągnie swoje cele w przyszłości.

• Wykorzystanie analizy strategicznej: Zarządzanie strategiczne opiera się na analizie otoczenia i wewnętrznych zasobów organizacji. Wprowadza narzędzia takie jak analiza SWOT (Strengths=mocne strony, Weaknesses=słabe strony, Opportunities=szanse, Threats=zagrożenia) i analiza PESTEL (Political=polityczny, Economic=ekonomiczny, Social=społeczny, Technological=technologiczny, Environmental=środowiskowy, Legal=legalny) w celu zrozumienia otoczenia i określenia strategii.

• Wybór strategii: Zarządzanie strategiczne angażuje się w proces wyboru strategii, czyli określenia sposobu, w jaki organizacja osiągnie swoje cele. Inne koncepcje zarządzania mogą skupiać się na codziennym zarządzaniu operacjami.

• ●Podejście interdyscyplinarne: Zarządzanie strategiczne jest zazwyczaj podejściem interdyscyplinarnym, które łączy w sobie zarządzanie, ekonomię, marketing, finanse i inne dziedziny w celu opracowania kompleksowej strategii.

• Działanie na wielu poziomach organizacji: Zarządzanie strategiczne ma wpływ na całą organizację, zarówno na jej szczeblu strategicznym, jak i operacyjnym. Inne koncepcje zarządzania mogą być bardziej skoncentrowane na konkretnych obszarach organizacji.

• Długookresowy charakter: Proces zarządzania strategicznego jest cykliczny i długookresowy. Wymaga monitorowania postępów w realizacji strategii i dostosowywania jej do zmieniających się warunków.

Inne koncepcje zarządzania, takie jak zarządzanie operacyjne, zarządzanie projektowe czy zarządzanie jakością, są wprowadzane w innym celu i mogą być bardziej skoncentrowane na „tu i teraz”, a także na bardziej operacyjnych aspektach zarządzania. W zarządzaniu strategicznym patrzymy na organizację z szerszej perspektywy, w kompleksowy sposób. Obierany kierunek działania jest bardziej zorientowany na przyszłość.

Podsumowanie

Wdrożenie w swoim przedsiębiorstwie zarządzenia strategicznego wiąże się z szeregiem korzyści. Przede wszystkim osiągnięcie zamierzonych celów oraz uzyskanie konkurencyjnej przewagi jest o wiele łatwiejsze dzięki podjęciu przemyślanej strategii. Większa efektywność wiąże się z optymalizacją kosztów, również poprzez lepsze wykorzystanie posiadanych zasobów. Bazowanie na narzędziach analitycznych oraz rzeczywistych danych pozwala zminimalizować ryzyko podjęcia błędnych decyzji. Ta koncepcja zarządzania pozwala spojrzeć na działania organizacji w szerszym kontekście i uczy wybiegania myślą w przyszłość, zamiast skupiać się wyłącznie na chwili obecnej.